Odzyskiwanie danych przy uszkodzeniu głowic dysku twardego

WD10EAVS-00D7B0 - urwane głowice

Jednym z najpoważniejszych rodzajów awarii dysków twardych jest uszkodzenie głowic. Uszkodzenie to może wystąpić w dwóch wariantach: uszkodzenie nie powodujące uszkodzeń powierzchni i uszkodzenie destrukcyjne.

Uszkodzenie samych głowic, objawiające się stukaniem, nieuruchamianiem się dysku twardego jest typowe, głowice należy zastąpić sprawnymi i skopiować dane. Odzyskiwanie danych się komplikuje, gdy głowice uszkodzone są fizycznie.

Głowice unoszą się nad powierzchnią talerzy na poduszce powietrznej wytworzonej wysoką prędkością obrotową talerzy. Każde zakłócenie tego stanu prowadzi do uszkodzeń głowic i/lub powierzchni talerza. Wstrząs lub upadek podczas pracy dysku twardego powoduje uderzenie głowic o talerz, które może skończyć się na różne sposoby:

• siła uderzenia będzie na tyle niewielka, że nie będzie natychmiastowych efektów uderzenia, głowice będą degradować się z czasem, powierzchnia talerza w miejscu uderzenia będzie niemożliwa do odczytania (objawy badsektorów);
• uderzenie będzie na tyle silne, że fragment powierzchni talerza odszczypie się, zostawiając wgłębienie na powierzchni talerza; dane z tego fragmentu będą oczywiście nieczytelne, a głowica przemieszczająca się nad tym fragmentem powierzchni uszkodzi się z czasem, często gwałtownie;
• głowica uszkodzi się natychmiast w momencie uderzenia o talerz, często odrywając się od docisku; docisk głowicy bez elementu MR (element czytający/zapisujący) będzie piłował talerz powodując nieodwracalne zniszczenia powierzchni, często uniemożliwiające odzyskanie danych;
• głowica uszkodzi się w momencie opuszczania talerza, odrywając się całkowicie lub częściowo od ramienia, często blokując się na parkingu lub pomiędzy parkingiem i talerzem; ten stan rzeczy jest często zbawienny dla danych, ponieważ zablokowana głowica nie wróci na talerz i nie będzie w stanie go porysować.

Uszkodzenie głowic niepowodujące urwania się głowicy zwykle nie jest zagrożeniem dla danych. Stukający dysk po zmianie głowicy zazwyczaj pozwoli na skopiowanie danych. Uruchamianie stukającego dysku grozi urwaniem głowicy o parking i wprowadzeniem stalowego docisku głowicy na powierzchnię talerza, co z kolei doprowadzi do nieodwracalnego zniszczenia powierzchni. Część dysków z urwaną lub uszkodzoną głowicą w ogóle nie wyprowadzi jej na talerz, a część dysków bez samodiagnostyki wprowadzi sam docisk na talerz powodując porysowanie powierzchni.

Na zdjęciu na górze dysk  WD10EAVS-00D7B0 z głowicami urwanymi przy upadku. Głowica 1 (oznaczona dolną strzałką) i głowica 3 (oznaczona górną strzałką) są uszkodzone, ale to głowica 3 spowodowała poważniejsze uszkodzenia powierzchni. Docisk głowicy, prawdopodobnie wygięty o parking, piłował ostrą krawędzią po powierzchni talerza. Niestety, uszkodzenie głowic nie powstrzymało dysku przed wprowadzaniem ich na talerz.

Na górnych zdjęciach zespół głowic dysku Hitachi HDS721010CLA332. Pourywane slidery głowic oraz ostre fragmenty ich mocowania do ramienia głowic spowodowały uszkodzenia powierzchni talerzy.

Na dolnych zdjęciach głowica dysku ST9160310AS. Po otwarciu dysku głowice były zablokowane pomiędzy parkingiem i talerzem, ślady odbicia się głowicy na powierzchni 1, głowica 0 urwana. Aby usunąć uszkodzone glowice spomiędzy parkingu i talerza, bez wprowadzania ich na talerz, wygięto głowice przy użyciu parkingu.

Fizyczne uszkodzenie zespołu głowic

Hitachi HDS721010CLA332 - uszkodzenie głowic

ST9160310AS - uszkodzone głowice

ST9160310AS - uszkodzone głowice w powiększeniu